શું ચીન પાકિસ્તાન અને શ્રીલંકાના રસ્તે નીકળી ગયું છે? શું ચીન પણ નાદાર થઈ શકે છે? આવું અમે નહીં પરંતુ અમેરિકાના એક અગ્રણી દૈનિક અખબારે પોતાના સમાચારમાં આ વાત કહી છે. ‘વોલ સ્ટ્રીટ જર્નલ’ (WSG) એ રવિવારે પોતાના મોટા સમાચારમાં લખ્યું છે કે અર્થશાસ્ત્રીઓ હવે માને છે કે ચીન અત્યંત ધીમી વૃદ્ધિના યુગમાં પ્રવેશી રહ્યું છે. બિનતરફેણકારી વસ્તીવિષયક અને અમેરિકા તથા તેના સહયોગીઓ સાથે વધતા અંતરને કારણે પરિસ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ ગઈ છે, જે વિદેશી રોકાણ અને વેપારને જોખમમાં મૂકી રહ્યું છે. નાણાકીય દૈનિકે કહ્યું, “હવે (આર્થિક) મોડલ પડી ભાંગ્યું છે.” વોલ સ્ટ્રીટ જર્નલે કોલંબિયા યુનિવર્સિટીના ઇતિહાસના પ્રોફેસર અને આર્થિક કટોકટીના નિષ્ણાત એડમ ટોઝને ટાંકીને કહ્યું કે અમે આર્થિક ઇતિહાસમાં સૌથી નાટકીય પરિવર્તનને જોઈ રહ્યા છીએ.
40 વર્ષનું સફળ વિકાસ મોડલ પડી ભાંગ્યું
વિશ્વની બીજા નંબરની સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા ચીનની અર્થવ્યવસ્થા હવે ઊંડી મુશ્કેલીમાં છે અને તેનું 40 વર્ષનું સફળ વિકાસ મોડલ ભાંગી પડ્યું છે. સમાચારમાં કહેવામાં આવ્યું કે આ માત્ર આર્થિક નબળાઈનો સમય નથી, પરંતુ તેની અસર લાંબા સમય સુધી જોવા મળી શકે છે. રિપોર્ટમાં બેંક ફોર ઈન્ટરનેશનલ સેટલમેન્ટ્સના ડેટાને ટાંકીને કહેવામાં આવ્યું છે કે સરકાર અને સરકારી માલિકીની કંપનીઓના દેવાના વિવિધ સ્તરો સહિત કુલ દેવું 2022 સુધીમાં ચીનના જીડીપીના લગભગ 300 ટકા સુધી પહોંચવાની ધારણા છે, જે યુએસ સ્તરને વટાવી ગયું છે.
ચીનના દેવાનો બોજ ઝડપથી વધ્યો
આ 2012માં 200 ટકાથી પણ ઓછું હતું. બીજી તરફ, ચીનના નેશનલ બ્યુરો ઓફ સ્ટેટિસ્ટિક્સ (NBS)એ જૂનમાં જણાવ્યું હતું કે 2023ના પ્રથમ છમાસિક (H1)માં ચીનનું ગ્રોસ ડોમેસ્ટિક પ્રોડક્ટ (GDP) વાર્ષિક ધોરણે 5.5 ટકા વધ્યું છે. પ્રથમ અર્ધવાર્ષિક ગાળામાં ચીનનો જીડીપી 59,300 અબજ યુઆન રહ્યો હતો.
