જો તમે હજુ સુધી FY 2022-2024 અને મૂલ્યાંકન વર્ષ 2023-2024 માટે તમારું ઈન્કમ ટેક્સ રિટર્ન (ITR) ફાઈલ કર્યું નથી, તો યાદ રાખો કે સમયસીમા ઝડપથી નજીક આવી રહી છે. તમારું ITR ફાઈલ કરવાની છેલ્લી તારીખ 31 જુલાઈ 2023 છે. નાણાકીય વર્ષ 2022-2024 દરમિયાન તમારા ITRમાં મ્યુચ્યુઅલ ફંડ રોકાણોમાંથી મળેલા કોઈપણ મૂડી લાભની જાણ કરવી મહત્ત્વપૂર્ણ છે.
ઇક્વિટી અને ડેટ ફંડ્સને સમજો
જ્યારે મ્યુચ્યુઅલ ફંડના નફા પર કરવેરાની વાત આવે છે, ત્યારે ઘણા પરિબળો સામે આવે છે. તમે તમારા મ્યુચ્યુઅલ ફંડના રોકાણને કયા સમયગાળા માટે રાખો છો તે અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે. એ નોંધવું યોગ્ય છે કે ઇક્વિટી મ્યુચ્યુઅલ ફંડ અને ડેટ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ બંને કરવેરાને પાત્ર છે. મ્યુચ્યુઅલ ફંડ કે જે ઇક્વિટીમાં 65% કે તેથી વધુ રોકાણ કરે છે તેને ઇક્વિટી મ્યુચ્યુઅલ ફંડ તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે.
હોલ્ડિંગ પિરિયડ પર આધારિત ટેક્સ ઇમ્પ્લિકેશન
જો તમે તમારા મ્યુચ્યુઅલ ફંડ યુનિટ્સ વેચ્યા હોય અને ખરીદીના એક વર્ષની અંદર નફો કર્યો હોય, તો તમે 15% ના દરે ટૂંકા ગાળાના મૂડી લાભ કર ચૂકવવા માટે જવાબદાર રહેશો. જો કે, જો હોલ્ડિંગનો સમયગાળો એક વર્ષથી વધુ હોય, તો એકમોના વેચાણ પરના લાભને લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઇન (LTCG) તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે અને 10% ટેક્સ લાગુ પડે છે. એ ઉલ્લેખ કરવો મહત્ત્વપૂર્ણ છે કે વાર્ષિક રૂ. 1 લાખ સુધીના લાંબા ગાળાના મૂડી લાભ પર કોઈ ટેક્સ લાગતો નથી. એક લાખથી વધુના નફા માટે, કોઈપણ ઇન્ડેક્સેશન લાભ વિના 10% ટેક્સ ચૂકવવો પડશે.
તમારા મૂડી લાભની વિગતો સાચવીને રાખો
તમારું ITR ફાઇલ કરતી વખતે, તમારે કેટલાક દસ્તાવેજોને ધ્યાનમાં રાખવા પડશે. ખાતરી કરો કે ફોર્મ 26AS, વાર્ષિક માહિતી નિવેદન (AIS), ટેક્સ માહિતી નિવેદન (TIS), કેપિટલ ગેન્સ સ્ટેટમેન્ટ અને ફોર્મ 16 સરળતાથી ઉપલબ્ધ છે. AIS અને TIS સમગ્ર વર્ષ દરમિયાન ખરીદેલા અને વેચાયેલા મ્યુચ્યુઅલ ફંડ એકમોના મૂલ્ય પર વ્યાપક માહિતી પ્રદાન કરે છે. કેપિટલ ગેઇન્સ સ્ટેટમેન્ટનો ઉલ્લેખ કરીને, તમે ટૂંકા ગાળાના અને લાંબા ગાળાના મૂડી લાભોના જથ્થાની સમીક્ષા કરી શકો છો. કેપિટલ ગેઇન્સ સ્ટેટમેન્ટમાં બંને આંકડાઓનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવશે. શેડ્યૂલ 112Aમાં ઇક્વિટી મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સમાંથી મૂડી નફાની જાણ કરો, શેડ્યૂલ CGમાં ટૂંકા ગાળાના મૂડી લાભો અને જો તમને તમારા ફંડ રોકાણોમાંથી ડિવિડન્ડ મળ્યું હોય, તો આ આવકને શેડ્યૂલ અન્ય સ્ત્રોતોમાં સામેલ કરો.
આવકવેરા વિભાગને સંપૂર્ણ વિગતો જણાવો
તમારી ITR ફાઇલ કરતી વખતે આ બાબતોને ધ્યાનમાં રાખવી જરૂરી છે. તમારા મૂડી લાભની જાણ કરવી મહત્ત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે ટેક્સ વિભાગ પાસે તમારા મ્યુચ્યુઅલ ફંડ વ્યવહારોની સંપૂર્ણ વિગતોની ઍક્સેસ હોય છે, જે તેમને મ્યુચ્યુઅલ ફંડ કંપનીઓ દ્વારા પ્રદાન કરવામાં આવે છે.
